ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΣΗ ΣΠΙΛΩΝ – ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΗΣΗ
Κάθε άνθρωπος έχει λίγες ή πολλές «ελιές», ή όπως συνήθως αποκαλούνται επιστημονικά, σπίλοι.
Αυτοί οι σπίλοι μπορούν να βρίσκονται παντού στο σώμα, είναι διαφόρων μεγεθών και έχουν διάφορες χροιές. Η έκθεση στον ήλιο αυξάνει τον αριθμό των σπίλων στο δέρμα.
Κατά τη διάρκεια της ζωής κάποιοι σπίλοι θα αλλάξουν χαρακτηριστικά με αργό ρυθμό, κάποιοι θα μεγαλώσουν ενώ άλλοι θα εξαφανιστούν.
Κάποιοι από τους σπίλους έχουν αυξημένη πιθανότητα να εξελιχθούν σε μια ιδιαίτερα κακοήθη μορφή καρκίνου του δέρματος που ονομάζεται μελάνωμα.
Ένας στους δέκα δερματικούς καρκίνους είναι κακόηθες μελάνωμα, που αναπτύσσεται σε προϋπάρχων σπίλο (ελιά) ή σε φυσιολογικό δέρμα.
Παρότι το μελάνωμα είναι θεραπεύσιμο 100% όταν διαγνωστεί έγκαιρα, πολλοί ασθενείς πεθαίνουν εξαιτίας καθυστερημένης διάγνωσης και μάλιστα σε νεαρή ηλικία.
Ο πιο σημαντικός προδιαθεσικός παράγοντας είναι η υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.
Κίνδυνο για μια τέτοια κακή εξέλιξη έχουν κατά κανόνα τα άτομα που έχουν συνολικά πάνω από 50-100 σπίλους σε όλο τους το σώμα ή αυτοί που έχουν σπίλους με κάποια ειδικά άτυπα, ακανόνιστα κλινικά χαρακτηριστικά.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΣΗ ΣΠΙΛΩΝ;
Η χαρτογράφηση των σπίλων είναι η πιο αξιόπιστη μέθοδος για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος. Με μια ειδική κάμερα (δερματοσκόπιο) συντάσσεται με ακρίβεια και λεπτομέρεια , φωτογραφίες των σπίλων του ασθενούς. Η χαρτογράφηση σπίλων γίνεται με εξελιγμένα συστήματα που βασίζονται στη τεχνολογία ηλεκτρονικών υπολογιστών και που επιτρέπουν την επεξεργασία δεδομένων της υπό εξέτασιν εικόνας. Οι εικόνες καταγράφονται και αποθηκεύονται σε ηλεκτρονική μορφή.
Αυτή η μέθοδος διευκολύνει την ακριβή σύγκριση προγενέστερων εικόνων με τις πλέον πρόσφατες. Έτσι στις επανεξετάσεις, που πρέπει να γίνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ακόμα και οι πιο μικροσκοπικές αλλαγές θα ανιχνευτούν με ακρίβεια και θα εκτιμηθούν από τον δερματολόγο. Με την βοήθεια της συνεχούς παρακολούθησης και αποθήκευσης των εικόνων, άσκοπες εκτομές των καλοηθών δερματικών βλαβών μπορεί να αποφευχθούν.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΑΣ A B C D E
Ο κανόνας A B C D E μας βοηθάει να αναγνωρίσουμε τους ύποπτους σπίλους
A. ασυμμετρία (asymmetry)
B. ακανόνιστα, ασαφή και δαντελωτά όρια (border)
C. ποικιλοχρωμία (color)
D. διάμετρος πάνω από 5mm (diameter)
E . πάχυνση ή και εμβάθυνση ειδικά αν είναι ασύμμετρη (elevetion – evolution)
αλλαγή στο χρώμα (π.χ. αποχρωματισμός, υπέρχρωση, εμφάνιση πολλών χρωμάτων μαζί όπως γκρι, μαύρο, λευκό καφέ, ποικιλοχρωμία)
εμφάνιση ασαφών ορίων ( διάχυτες άκρες και άκρες που δεν είναι καλά περιγεγραμμένες)
αύξηση ή μείωση στο μέγεθος και στο πάχος αλλαγές στο περιβάλλον δέρμα (π.χ. ερυθρότητα, αποχρωματισμός, οίδημα)
κνησμός, πόνος και γενικά εμφάνιση συμπτωμάτων δυσανεξίας στην περιοχή του σπίλουαιμορραγία
εμφάνιση νέων σπίλων και δερματικών κηλίδων ειδικά σε ασθενείς μετά την ηλικία των 25 ετών, αποτελούν σημάδι κινδύνου
Οι σπίλοι που παρουσιάζουν ένα τουλάχιστον από τα παραπάνω χαρακτηριστικά πρέπει να εξεταστούν από ένα ειδικό δερματολόγο.
ΠΟΙΑ ΑΤΟΜΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ.
Άτομα που έχουν πάνω από 50 σπίλους
Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος ή μελανώματος
Άτομα με ατομικό ιστορικό καρκίνου του δέρματος ή μελανώματος
Άτομα με ένα τουλάχιστον σπίλο διαμέτρου μεγαλύτερου των 5cm
Άτομα που παρουσίασαν ύποπτες ή πρόσφατες αλλαγές στους σπίλους τους
Άτομα που έπαθαν σοβαρά ηλιακά εγκαύματα και τα την παιδική ηλικία ή την εφηβεία
Άτομα με δέρμα ευαίσθητο στον ήλιο
ΕΙΝΑΙ ΕΠΩΔΥΝΗ Η ΕΞΕΤΑΣΗ;
ΟΧΙ. Μια δερματοσκοπική κάμερα εξ επαφής αποτυπώνει λεπτομερώς και αναλύει τα στοιχεία.