ΔΕΡΜΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΣΥΧΝΟΤΕΡΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟ-ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
Είναι γνωστό πως στα παι διά προ-σχολικής και σχολικής ηλικίας, συχνές είναι οι δερματοπάθειες τόσο από μικρόβια, μύκητες, ιούς, αλλά και παράσιτα.
Μελέτες έδειξαν πως το συχνότερο από τα παρασιτικά νοσήματα που εμφανίζονται είναι η φθειρίαση του τριχωτού της κεφαλής (οι γνωστές ψείρες). Αποτελεί παρασίτωση με υψηλή μεταδοτικότητα και εμφανίζεται συχνότερα σε σχολεία, νηπιαγωγεία, παιδικούς σταθμούς.
Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ο έντονος κνησμός. Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νού ότι η εύρεση ψειρών δεν αποτελεί προβλήματα στα εσωτερικά όργανα και με κατάλληλη θεραπεία πετυχαίνουμε πλήρη απαλλαγή.
Η φθειρίαση μεταδίδεται από την άμεση επαφή των κεφαλιών των παιδιών ή με την ανταλλαγή προσωπικών αντικειμένων (κτένες, τσιμπιδάκια, λαστιχάκια, κασκόλ, καπέλα, σκούφοι). Έχει παρατηρηθεί ότι τα αγοράκια, το σκούρο χρώμα δέρματος, και τα πολύ σγουρά και άγρια μαλλιά η ψείρα δεν τα προτιμάει…
Η διάγνωση γίνεται με απλή επισκόπηση του τριχωτού και ευκολότερα σε καλό φωτισμό και με μεγεθυντικό φακό. Οι ψείρες είναι γκριζό-μαύρες, σέρνονται στο δέρμα (δεν πετάνε), ενώ τα αυγά τους είναι διάφανα-λευκωπά πολύ καλά κολλημένα στην τρίχα (λόγω μιας ουσίας τους, της χητίνης) πολύ κοντά στη ρίζα της τρίχας.
Η θεραπεία γίνεται με αντιφθειρικά φάρμακα, και με επίμονο και προσεκτικό καθαρισμό της τρίχας με χτενάκι ή με το χέρι. Χρήσιμη είναι η χρησιμοποίηση ξυδιού, που διαλύει τη χητίνη και είναι δυνατή η αποκόλληση των κόνιδων.
Συχνό επίσης νόσημα στα παιδιά προ-σχολικής και σχολικής ηλικίας (και όχι μόνο) είναι η ψώρα. Εμφανίζεται με γενικευμένο έντονο κνησμό, ιδίως τις βραδινές ώρες ή μετά από ζεστό μπάνιο. Το άκαρι της ψώρας δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι, διότι εισχωρεί μέσα στο δέρμα, γιαυτό το λόγο και είναι δύσκολο να αναγνωρισθεί από τους γονείς. Στις περιπτώσεις αυτές η θεραπεία είναι πιο επίμονη, καθώς είναι απαραίτητη η απολύμανση του χώρου (σπίτι, σχολείο κ.τ.λ.) αλλά και των οικίων. Χρησιμοποιούνται ειδικά αντιπαρασιτικά σκευάσματα που επαναλαμβάνονται σε μία εβδομάδα.
Λόγω του παιχνιδιού τα παιδιά συχνά τραυματίζονται, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει εύκολα σε επιμόλυνση αυτών των τραυμάτων. Τα μικρόβια από τα οποία συχνότερα επιμολύνονται είναι ο σταφυλόκοκκος, ο αιμολυτικός στρεπτόκοκκος της ομάδας Β κ.α. Στις περιπτώσεις αυτές τα τραύματα εμφανίζουν πυώδη συλλογή, ενώ αν μείνουν χωρίς θεραπεία είναι δυνατό να οδηγήσουν σε φλεγμονή και πυρετό. Η πυοδερματίτιδα μικροβιακής αιτιολογίας, είναι πάθηση συχνή που συναντάται στις ηλικίες αυτές. Στις περιπτώσεις αυτές οι γονείς πρέπει άμεσα να επισκέπτονατι το γιατρό τους, για χορήγηση αντιβιοτικών σκευασμάτων και ειδικό καθαρισμό των βλαβών.
Στη Τουρκία το 10%, στη Γερμανία το 9,3%, στην Ρουμανία το 10,8% των παιδιών της προ-σχολικής και σχολικής ηλικίας, εμφανίζουν κάθε χρόνο μυκητιασικές λοιμώξεις του δέρματος, είτε αυτές εκδηλώνονται ως δερματοφυτίες, Καντιντιάσεις, ή ποικιλόχρου πιτυρίαση. Η διάβρωση του δέρματος, τα μουσκεμένα από τον ιδρώτα πέλματα στα αθλητικά παπούτσια, αλλά και γενικότερα ο τρόπος ζωής είναι παράγοντες που επιτρέπουν τους μύκητες να αναπτυχθούν και να προκαλέσουν δερματοπάθειες. Οι μύκητες είναι οργανισμοί που τρέφονται με την κερατίνη, γι’αυτό το λόγο προσβάλλουν περιοχές πλούσιες σε κερατίνη όπως τρίχες, νύχια και επιδερμίδα.
Η μυκητιασική δερματοπάθεια που θεωρείται νόσος της σχολικής και προ-σχολικής ηλικίας είναι η δερματοφυτία του τριχωτού της κεφαλής (Tineacapitis). Η μετάδοση γίνεται από άμεση επαφή με ξενιστή (φορέα του μύκητα), κοινή χρήση παιχνιδιών, χτενών κ.α. Η δερματική βλάβη εμφανίζεται στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής, ενώ είναι δυνατόν στο σημείο εκείνο να υπάρχει απόπτωση των τριχών. Η δερματοφυτία αυτή μπορεί να επεκταθεί στο πρόσωπο, το λαιμό και το σώμα, προκαλώντας τις δερματοφυτίες του ψιλού δέρματος. Η μυκητίαση του όνυχα εμφανίζεται σε ποσοστό μόλις 0,3% στα παιδιά, ενώ είναι πολύ συχνή η μυκητίαση στις μεσοδακτύλιες περιοχές, ιδίως ανάμεσα στο 4ο-5ο μεσοδακτύλιο διάστημα. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως παράγοντες όπως τραυματισμός, ιδρώτας, ζέστη και υγρασία ευνοούν την ανάπτυξη μυκητιάσεων λόγω των πολλών ειδών μυκήτων, πολλές φορές απαιτείται κ/α των βλαβών για την σωστότερη θεραπεία. Η θεραπεία ανάλογα τη βαρύτητα, είναι τοπική, ενώ σε πιο εκτεταμένες βλάβες ή στο τριχωτό της κεφαλής ή σε παιδιά με ανοσοκαταστολή, απαραίτητη θεωρείται και η peros λήψη αντιμυκητιασικών σκευασμάτων.
Οι παθήσεις του δέρματος που οφείλονται σε ιούς είναι πολλαπλές. Συχνότερα εμφανίζονται λοιμώξεις από τους ιούς HPV – τις γνωστές μυρμηγκιές – κυρίως στην περιοχή των παλαμών και των πελμάτων. Οφείλεται στον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) και έχει πάνω από 100 τύπους. Άλλοι τύποι προκαλούν τις ομαλές μυρμηγκιές (εντοπίζονται στο πρόσωπο), άλλοι τις πελματιαίες μυρμηγκιές, άλλοι τις κοινές μυρμηγκιές και άλλοι τα κονδυλώματα. Η μυρμηγκιά μεταδίδεται με άμεση δερματική επαφή, δεν μεταφέρεται στα ζώα και κλινικά. Η μυρμηγκιά εμφανίζεται όταν υπάρχει μια σχισμή στο δέρμα κατά την επαφή με μολυσμένα υγρά (πισίνες, σκισμένο δέρμα, παρανυχίδες). Κλινικά εκδηλώνεται σαν ¨ελιά¨ με ομαλή ή ανώμαλη επιφάνεια. Σε μυρμηγκιές πίεσης όπως στα πέλματα ή στα χέρια εμφανίζονται μαύρα στίγματα που είναι τα αγγεία που έχουν πληγεί λόγω της μυρμηγκιάς. Η μυρμηγκιά είναι μεταδοτική γι’αυτό και πρέπει άμεσα να θεραπεύεται. Συστήνεται κρυοθεραπεία με υγρό άζωτο στους -196οC. Η ψύξη με την μέθοδο αυτή προκαλεί βλάβη και ο νεκρός ιστός αποπίπτει σε 7-10 ημέρες περίπου.
Η χειρουργική αφαίρεση της μυρμηγκιάς έχει υψηλό ποσοστό επιτυχίας, όμως η επούλωση της περιοχής διαρκεί αρκετές εβδομάδες. Άλλη μέθοδος θεραπείας είναι η διαθερμία που καταστρέφει τον ιό μέσω ηλεκτρισμού. Το Laser δεν προκαλεί ουλές, είναι όμως επώδυνο για λίγες ημέρες. Οι τοπικές ουσίες εφαρμόζονται στην επιφάνεια της μυρμηγκιάς καίγοντας το πάνω στρώμα της. Δεν καταφέρνει πάντα να φτάσει στην ρίζα της βλάβης, γι’αυτό και χρησιμοποιείται συχνότερα σε συνδυασμό με κρυοπηξία.
Πολύ συχνά εμφανίζεται μολυσματική τέρμινθος στα παιδιά. Πρόκειται για μεταδιδόμενη δερματοπάθεια που οφείλεται στον ιό MolluscumContagiosum. Όπως και οι μυρμηγκιές δεν προκαλεί ζημιά στον οργανισμό. Κλινικά μοιάζει με «ελιά» στο χρώμα του δέρματος ή με «φουσκάλα» που δεν μπορεί να σπάσει. Οι γονείς πρέπει να πηγαίνουν τα παιδιά στο δερματολόγο όσο γίνεται γρηγορότερα λόγω γρήγορης εξάπλωσης των βλαβών. Η θεραπεία των βλαβών γίνεται με α) κρυοπηξία, β) με διάνοιξη, ή με συνδυασμό και των δύο.
Παθήσεις όπως ιλαρά, ανεμευλογιά, ερυθρά, 4η και 5η λοιμώδης εξανθηματική νόσος, είναι παθήσεις που συχνά εκδηλώνονται στα παιδιά. Λόγω κυρίως των συμπτωμάτων όπως πυρετός και γενικευμένο εξάνθημα σε όλο το σώμα, η κατάσταση γίνεται γρήγορα αντιληπτή από τους γονείς που επισκέπτονται τον ιατρό τους για διάγνωση και θεραπεία.
Πρέπει όμως να αναφερθεί πως πολλές φορές οι προαναφερθείσες παθήσεις είναι δυνατόν να επιπλέκονται π.χ. σε ασθενείς με ψώρα, λόγω του κνησμού να επιμολυνθεί το δέρμα και με βακτήρια, ή σε μικροβιακή λοίμωξη να εμπλακούν μύκητες., γεγονός που επιβάλλει τους γονείς να ελέγχουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα παιδιά τους σε όλο το σώμα και να επισκέπτονται το Δερματολόγο τους, σε ανεύρεση ύποπτης βλάβης, για διάγνωση και θεραπεία.